موضوع تحقیق :(( منابع آب استان آذ بایجان شرقی))

موضوع تحقیق :(( منابع آب استان آذ بایجان شرقی))

برای مشاهده به ادامه مطلب بروید

وجود کوهستانهاى مرتفع و قرار گرفتن آنها در مسیر جریانات هوایى مدیترانه‏اى و اطلس شمالى، پیدایش مناطقى را با بیش از 9 ماه پوشش برفى و دامنه‏هایى را با چشمه‏هاى فراوان سبب شده و این پهنه را به صورت آبخیز دایمى رودخانه‏هاى بزرگ و کوچک متعددى درآورده است.

این استان آبخیز دو حوضه بسته خزر و ارومیه به شمار مى‏رود. قسمت میانى آن، یعنى حد فاصل رشته کوههاى میشو، قره داغ، قوشا داغ و سبلان از شمال و شرق و رشته کوه بز قوش و سهند از جنوب، به همراه گوشه جنوب غربى استان یعنى غرب کوههاى سهند و اربط، آبخیز شرقى دریاچه ارومیه را تشکیل مى‏دهند.

بقیه مناطق آذربایجان شرقى، قسمتى از حوضه آبریز خزر مى‏باشد که کلیه نزولات جوى در آن توسط دو شریان اصلى ارس در شمال و قزل اوزن در جنوب به دریاى خزر مى‏ریزند.

قسمت جنوبى حوضه آبریز خزر شامل رودخانه قزل اوزن مى‏باشد. این رودخانه که از ارتفاعات مستور از برف چهل چشمه کردستان، در حدود شهرستان دیواندره سرچشمه گرفته، در مسیرى پرپیچ و خم در حدود میانه، رودخانه‏هاى قرانقوى چاى، هشترود چاى، میانه چاى، ترکمان چاى، شهرچاى، قره چاى و آى دو غموش، که از دامنه‏هاى شرقى سهند جارى است را با یک مسیر غربى ـ شرقى دفعتا ضمیمه خود مى‏سازد.

این رودخانه از تنگه منجیل به بعد به نام سفید رود خوانده مى‏شود و در انتها به دریاى خزر مى‏ریزد.

رودخانه ارس نیز که پرآب‏ترین رودخانه آذربایجان مى‏باشد از کوه هزار برکه ترکیه که در حدود ارضروم واقع است سرچشمه مى‏گیرد و از طریق ارمنستان به طرف سرحد ایران جارى مى‏گردد و پس از مشروب نمودن قسمتهایى از زمینهاى آذربایجان به دریاى خزر مى‏ریزد. طول این رودخانه در حدود 1072 کیلومتر مى‏باشد.

حوضه آبریز ارومیه را در محدوده استان مى‏توان به دو قسمت شمالى و جنوبى تقسیم کرد. رودخانه آجى چاى که شریان اصلى قسمت شمالى مى‏باشد، از ارتفاعات سبلان، قوشا داغ، آیناخلى، آغداش، بز قوش و دامنه‏هاى شمالى سهند سرچشمه مى‏گیرد. آجى چاى بزرگترین رود داخلى استان محسوب مى‏شود.

رودهاى ورکش صوفیان، دریان، اسکو و آذر شهر نیز از رودهاى دیگر حوضه آبریز ارومیه در این قسمت به شمار مى‏روند که از کوههاى قصبه، مورو و میشو و دامنه‏هاى شمال غربى سهند سرچشمه گرفته و به طرف دریاچه ارومیه سرازیر مى‏شوند.

قسمت جنوبى این حوضه شامل دامنه‏هاى غربى و جنوبى سهند و دامنه‏هاى غربى کوههاى اربط و همچنین دشت عجب‏شیر، مراغه و ملکان مى‏باشد. وجود کوههاى بلند و برفگیر سهند و قلل کوههاى اربط و تخت سلیمان، جارى شدن رودهاى پر آبى را در این منطقه سبب شده است که از آن جمله مى‏توان قلعه چاى، صوفى، مردوق، لیلان و قورى چاى را نام برد.

لازم به ذکر است که در این استان تعداد زیادى سدهاى خاکى و سنگى توسط شرکت آب منطقه‏اى استان، سازمان کشاورزى و جهاد سازندگى احداث شده است که در مهار آبهاى سطحى استان نقش عمده‏اى دارند.

مهمترین این سدها عبارتند از: سد برنلیق میانه، سد آزغان اهر، سد یافتان سراب، سد ملاجیق هشترود، سد اردلان هریس، سد ملک کیان تبریز، سد علویان مراغه، سد اهر چاى، سد قرنقو هشترود، سد شهید مدنى، سد خدا آفرین کلیبر و سد گرم چاى میانه.