موضوع تحقیق :(( منابع آب استان لرستان))

موضوع تحقیق :(( منابع آب استان لرستان))

برای مشاهده به ادامه مطلب بروید

استان لرستان یکى از استان‏هاى مرتفع و کوهستانى و پرآب ایران بوده و آب‏هاى سطحى آن تماما به رودخانه‏هاى حوزه آب‏ریز دریاى عمان و خلیج فارس متعلق مى‏باشد. وسعت این حوزه 31384 کیلومتر مربع بوده و تقریبا شامل تمامى وسعت استان مى‏شود. مناطق کوهستانى لرستان از کانون‏هاى آبگیرى مطمئن و همیشگى ایران بوده و شاخه‏هاى مهم رودخانه‏هاى کارون و کرخه را تشکیل مى‏دهد.

مهمترین این کانون‏هاى آبگیر کوه‏هاى بلند و پربرف اشترانکوه و گرین مى‏باشد. این کوهستان‏ها به علت ارتفاع زیاد و ذخیره برف کافى در تمام سال رودهاى مهم این منطقه را تغذیه مى‏نماید. به علت موقعیت خاص جغرافیاى استان، رودخانه‏هاى آن عموما در دره‏هاى عمیق و فاقد دشت قابل توجه جریان مى‏یابند، لذا نقش عمده‏اى در تغذیه آبى خود استان نداشته ولى در آبیارى هزاران هکتار از اراضى استان زرخیز خوزستان نقش حیاتى و سازنده‏اى دارند. مهمترین رودخانه‏هاى این استان رودخانه کشکان، سزار و سیمره مى‏باشند.

به علت وضعیت خاص پستى و بلندیهاى استان لرستان و وجود مخازن غنى در طبقات آهکى و آبدهى چشمه‏هاى کارسیتک (بین 200 لیتر در ثانیه تا 3 متر مکعب در ثانیه) این استان حوضه آبریز علیاى رودخانه‏هاى کرخه و دز را تشکیل مى‏دهد و حدود 96 درصد سطح استان در محدوده حوضه آبریز رودخانه‏هاى کرخه و دز قرار داشته و فقط سطح کوچکى از شرقى‏ترین قسمت استان جزء حوضه آب‏ریز اصفهان است.

در این استان 23 رودخانه وجود دارد که عمده‏ترین آنها عبارتند از: سزار، بختیارى، سیمره و کشکان.

رودخانه‏هاى حوضه آبریز دز

مهمترین رودخانه‏هاى این حوضه شامل سزار و بختیارى مى‏باشد. رودخانه سزار از تلاقى دو رود تیره و ماربره تشکیل مى‏شود.

شاخه‏هاى فرعى رود تیره عبارتند از: رودخانه سیلاخور، گلرود و سراب سفید، شاخه‏هاى فرعى رودخانه ماربره شامل دره تخت و کمندان مى‏باشد که از ارتفاعات اشترانکوه سرچشمه مى‏گیرد. رودخانه بختیارى شامل شاخه‏هاى فرعى دره دائى، انوج، هرگان و زالکى مى‏باشد. رودخانه‏هاى سزار و بختیارى در محل تنگ پنج به هم متصل شده و رودخانه دز را تشکیل مى‏دهد.

حوضه آبریز کرخه

مهمترین رودخانه‏هاى این حوزه سیمره و کشکان مى‏باشد که رودخانه سیمره از به هم پیوستن رودهاى گاماسیاب، بادآور، قره‏سو که از استان‏هاى کرمانشاه و همدان سرچشمه مى‏گیرد، تشکیل یافته است. رودخانه کشکان شامل شاخه‏هاى هر رود، دو آب الشتر، رودخانه خرم‏آباد و کاکاشرف مى‏باشد که در محل افرینه رودخانه چولهول نیز به آن متصل مى‏شود و رودخانه مادیان که زهکش دشت کوهدشت مى‏باشد به آن مى‏ریزد.

رودخانه سیمره و کشکان در نزدیکى دهکده سید سیف‏الدین (دشت طرهان و رو مشکان) به هم متصل شده و رودخانه کرخه را به وجود مى‏آورد.

برخى از مناطق این استان سیل‏خیز مى‏باشد که با شناسایى آنها اقدام به احداث سدهاى تغذیه‏اى شده و مى‏شود. احداث این گونه سدها ضمن مهار سیل باعث تقویت و تغذیه سفره‏هاى زیرزمینى هم مى‏شود. احداث سد خاکى و تغذیه‏اى خروسان ازنا با حجم مفید 750 هزار متر مکعب و سد تغذیه‏اى چگنى با حجم مفید 760 هزار متر مکعب در 25 کیلومترى خرم‏آباد از جمله سدهاى احداث شده در این استان است.

علاوه بر رودخانه‏ها، در این استان یک دریاچه به نام گهر و چندین تالاب وجود دارد.

دریاچه گهر

این دریاچه بزرگترین دریاچه آب شیرین استان لرستان مى‏باشد که در منطقه حفاظت شده اشترانکوه به موازات رشته اصلى اشترانکوه واقع شده است. دریاچه گهر از دو دریاچه کوچک و بزرگ تشکیل یافته است، که دریاچه گهر کوچک بالاى آن سراب بزرگى است که اطرافش را درختان بید وحشى و سایر گونه‏هاى جنگلى فرا گرفته است.

دریاچه گهر بزرگ یا دریاچه اصلى پایین‏تر از دریاچه گهر کوچک به فاصله یک کیلومترى آن واقع شده اشت. دریاچه گهر به علت اینکه زیر پوشش گارد محیط زیست استان لرستان قرار دارد محیط مناسبى براى پرورش ماهیان سردابى است.

دریاچه گهر حدود 5/2 کیلومتر طول و 500 متر عرض دارد، عمیق‏ترین نقطه آن 28 متر است. مساحت سطح آبى آن در حدود 100 هکتار مى‏باشد.

اشترانکوه به جز دریاچه گهر تعداد زیادى چشمه دارد. این چشمه‏ها عبارتند از: گندم‏زار، گل گل، شاه‏زاده احمد، خیر گل سرخ، چال دیمه، پنبه‏کار، قبردختر، سراب سفید و سراب داریاب.

مهمترین تالاب‏هاى استان عبارتند از: تالاب پل دختر که در منطقه آهکى در شرق رودخانه کشکان و کبیر کوه واقع شده‏اند. تالاب سیلا خور در شمال غربى شهر دورود و تالاب بیشه دالان در جنوب شهرستان بروجرد قرار دارد.

آب‏هاى زیر زمینى استان

میزان آب به دست آمده سالیانه از منابع زیرزمینى دشت‏هاى استان از طریق چاه‏هاى عمیق چشمه‏ها و قنوات حدود 5/1 میلیارد متر مکعب است که بخشى از این آب از طریق رودخانه‏ها و نفوذ و تبخیر خارج مى‏شود و برآورد مى‏شود حدود یک میلیارد متر مکعب را مى‏توان با جلوگیرى از به هدر رفتن آبها و حفر چاه‏هاى جدید در اختیار گرفت. در سال 1370 تعداد چاه‏هاى عمیق استان 1223 حلقه تعداد چاه‏هاى نیمه عمیق 1555 حلقه و تعداد قنوات در استان 1818 رشته بوده است.