موضوع تحقیق:((نا همواری های استان خراسان رضوی))

موضوع تحقیق:((نا همواری های استان خراسان رضوی))

برای مشاهد به ادامه مطلب بروید

استان خراسان با وسعت زیاد خود ناهمواریهاى فراوانى دارد که از لحاظ شکل‏شناسى و زمین‏ساختى واجد اهمیت خاصى مى‏باشد. ناهموارى‏هاى خراسان را مى‏توان از لحاظ زمین‏شناسى به سه دسته از جمله: کوههاى شمالى، کوههاى مرکزى و کوههاى جنوبى تقسیم کرد.

کوههاى شمالى این کوهها از شرق به کوههاى هندوکش در افغانستان و از غرب بعد از عبور از کف دریاى خزر، به کوههاى قفقاز در جمهورى آذربایجان متصل مى‏گردد. این کوهها که جهت شمال غربى ـ جنوب شرقى دارند، به چندین رشته تقسیم مى‏شوند: 1ـ ارتفاعات کُپه داغ ـ هزار مسجد این کوهها از شمال تا ترکمنستان و از شرق به ناحیه مرزى سرخس پیوند مى‏خورد. این ارتفاعات، یک واحد مستقل بوده که در طول گسلهاى متعدد فرونشسته است.

2ـ ارتفاعات آلاداغ ـ بینالود این کوهها در طولى حدود 360 کیلومتر از جنوب بجنورد آغاز شده و تا شمال نیشابور ادامه مى‏یابند. اهمیت این کوهها به خاطر رودهایى است که آب مورد نیاز شهرهاى مشهد و نیشابور را تأمین مى‏کند.

3ـ کوه‏هاى منفرد دشتها و دره‏هاى عریض آنها را از آلاداغ ـ بینالود جدا مى‏کند که مهمترین آن کوه جغتاى در جنوب دشت اسفراین مى‏باشد. این کوهها هر چند ارتفاع زیادى ندارند، ولى مانند سدى دره رود قره‏سو را از کویر سبزوار جدا مى‏کنند.

کوههاى مرکزى

این کوهها در حد فاصل کوه‏هاى شمالى و جنوبى استان واقع شده‏اند که پهنه نسبتا وسیعى را دربر مى‏گیرند و شامل کوه‏هایى است که از شمال سبزوار آغاز شده و تا مرز افغانستان ادامه دارد.

این کوهها، توپوگرافى متنوعى دارند و به رشته‏هاى متعددى تقسیم مى‏شوند.

معروفترین و بلندترین این کوهها که در مرکز این واحد قرار گرفته است، کوه سرخ نام دارد. این کوهها، با ساختمان پیچیده خود، به سمت شرق از ارتفاع آنها کاسته شده و سرانجام به کوههاى باخرز و فلات هشتادان منتهى مى‏گردند.

چهره ناهمواریهاى کوههاى مرکزى بر اثر فرسایش، تغییرات زیادى کرده است. در دوره‏هاى مرطوب، کوهستان‏ها فرسوده شده و مواد فرسایشى در چاله‏ها روى هم انباشته شده است. و بدین ترتیب، در شرایط آب و هوایى خشک، به مرور زمان بیابان‏ها را به وجود آورده است.

کوه‏هاى جنوبى

این کوه‏ها از جنوب کویر نمک آغاز شده و تا شمال دشت لوت گسترده شده است که شامل کوههاى طبس، قاینات و بیرجند مى‏باشد.

این کوه‏ها، اساسا چهره مناطق بیابانى را دارند. بخش جنوبى این کوهها، از رسوبات بادى پوشیده شده است. این کوهها تحت تأثیر هسته مقاوم لوت قرار گرفته‏اند و شامل گسلهایى هستند که در جهات مختلف سنگها را شکسته‏اند.

از خصوصیات مهم این منطقه، فعالیتهاى شدید تکتونیکى (زلزله‏اى) است که باعث پیدایش گسلهاى متعددى از قبیل گسل خضرى، نوزاد و کریزان شده است و وجود همین گسلهاست که زلزله‏هاى متناوب و پى در پى جنوب خراسان را توجیه مى‏کند. در تغییر چهره این ناهمواریها، علاوه بر آبهاى روان، فرسایش مکانیکى نیز به علت تغییرات پیوسته دما در طول شبانه روز، فوق‏العاده مؤثر بوده است.

دره‏ها و جلگه‏ها

روند شرقى ـ غربى ارتفاعات بلند در بخش شمالى استان سبب دره‏هاى وسیع و دشتهاى آبرفتى شده که نقش بسیار مهمى در اقتصاد کشاورزى استان دارد.

مهمترین این دشتها در شهرستان‏هاى: مشهد، قوچان، شیروان، تربت جام، فریمان، نیشابور، سبزوار، تربت حیدریه، کاشمر و... واقع شده‏اند.