موضوع تحقیق:((نا همواری های استان یزد))

موضوع تحقیق:((نا همواری های استان یزد))

برای مشاهد به ادامه مطلب بروید

ناهموارى‏هاى منطقه

استان یزد جزئى از فلات مرکزى ایران است که کویرهاى ایران نیز عمدتا در این فلات جاى دارند. بخش بزرگى از مساحت محدوده استان را قسمت‏هایى از کویرهاى مختلف پوشانده است.

کویرها

بیش از 7/13 مساحت استان را کویر پوشانده است که مساحتى در حدود 9214 کیلومتر را دربر مى‏گیرد. عمده‏ترین کویرهاى استان عبارتند از:

کویر اردکان «سیاه کویر»

مهمترین و وحشتناکترین کویرهاى منطقه بشمار مى‏رود که به شکل یک نعل اسب که با جهت شمال‏غرب، جنوب‏شرق در شمال‏شرق اردکان قرار دارد. این منطقه کویرى بین دوکوه منفرد «هِرِش» به ارتفاع 1939 متر در جنوب و «سیاه کوه» به ارتفاع 2050 متر در شمال قرار دارد و مکان مناسبى براى جذب جریان‏هاى آبى و سیلاب‏هایى است که از دامنه این دو کوه سرازیر مى‏شود.

کویر ابرقو و تاغستان

یکى از معروف‏ترین مناطق کویرى کشور محسوب مى‏شود که به شکل دایره‏اى بین دو رشته کوهستان قرار دارد و به فاصله کمى از آن کویر تاغستان واقع است.

کویر دره انجیر

سومین منطقه مهم کویرى در یزد به شمار مى‏رود که با مساحت تقریبى 1500 کیلومتر در شرق استان قرار دارد.

کویرهاى دیگر

کویر هرات و مروست با مساحت تقریبى 500 کیلومتر مربع و نسبتا مرطوب، کویر بهادران واقع در جنوب شرق مهریز، از جهت شمال غرب به جنوب شرق و کویرهاى ساغند، حاجى آباد و زرین و کویر اله آباد و کفه مهدى آباد.

استان یزد از نظر پستى و بلندى داراى تنوع است. تراکم ارتفاعات در سه رشته مجزا که عمدتا رشته جبال مرکزى ایران را دنبال مى‏کند دیده مى‏شود که روند آنها شمال غربى ـ جنوب شرقى است. علاوه بر این، کوه‏هاى جنوبى و شمالى جدا مانده نیز در سطح استان به طور پراکنده وجود دارند.

بلندترین ارتفاعات در جنوب غربى یزد قرار دارد که از نظر اقلیمى نیز بر منطقه تاثیر مى‏گذارد. وجود این ارتفاعات استان را از نظر ژئومرفولوژیکى تنوع بخشیده و علیرغم کویرى بودن، مناطق ییلاقى در ارتفاعات استان قابل ملاحظه‏اند.

نقاط مرتفع اطراف استان به ترتیب از منتهى الیه شمال غربى و در جهت حرکت عقربه‏هاى ساعت، کوه سلطان پیر 2271 متر، کوه بیخى سیاه کوه 2050 متر، در شمال کوه بیاضیه 2330 متر به طرف شرق کوه‏هاى چاه مگو و دمترینگ 1983 متر، در شرق کوه‏هاى قلعه و گلرنگ 2084 متر و در جنوب نقاط ارتفاعى 1694 متر و 2354 متر و سپس در غرب کوه عیش 1621 متر و کوه سیاه 1725 متر تشکیل شده است. در داخل استان نیز کوه‏هاى منفردى وجود دارد.

در شهرستان اردکان بلندترین نقطه کوه خونزا با ارتفاع 3158 متر از سطح دریا قرار دارد که به وسیله کوه‏هاى سفید، انجیر آوند، باغى، نیوک و حوض جعفر احاطه شده است.

در شهرستان بافق کوه بن لخت با ارتفاع 3002 متر از سطح دریا بلندترین نقطه بوده و در شهرستان تفت کوه گل سرخ با ارتفاع 3509 متر و کوه شیرکوه با ارتفاع 4055 متر از سطح دریا بلندترین نقطه در شهرستان یزد کوه تلخستان با ارتفاع 2953 متر بلندترین نقطه در شهرستان مى‏باشد.

شیرکوه

کوهستان شیر کوه عبارت است از مجموعه کوه‏هایى واقع در استان یزد که مساحتى معادل 3 هزار کیلومتر مربع را در بر گرفته است. این کوهستان که از 55 کیلومترى مغرب شهر یزد شروع شده و رو به سوى شرق جنوبى تا 73 کیلومترى جنوب شرقى شهر مزبور گسترش یافته است در مغرب یزد به پهناى 10 کیلومتر و در جنوب شهر یزد به پهنایى معادل حدود 40 کیلومتر مى‏رسد و طول آن از شرق به غرب به 75 کیلومتر بالغ مى‏گردد.

کوهستان شیرکوه از کوه‏هاى متعددى تشکیل یافته که ارتفاع آن در بلندترین نقطه واقع در 43 کیلومترى جنوب غربى یزد به 4055 متر مى‏رسد.

قلل بلند منطقه عبارتند از برفخانه تورجان 4000 متر، قله منشاد 3900 متر، آسمان نما، گاو و گوساله، بیدم، مهریز و بنادک. این کوهستان که غالبا در زمستان از برف پوشیده مى‏گردد که آب بخش اعظمى از استان یزد را تامین مى‏کند.

کوهستان ساغند

کوهستان کوچکى است در شهرستان اردکان مرکب از کوه‏هاى آدیرو، نى‏باز، گچ سنگى و ساغند که مساحتى معادل 130 کیلومتر مربع در غرب روستاى ساغند را فرا گرفته است.

کوه‏هاى خرانق

این کوه‏ها، در ناحیه مرکزى استان یزد، در شمال شهر یزد قرار دارند. بلندترین نقطه آن، کوه خونزا، هترا، به بلندى 3158 متر است ستیغ‏هاى معروف آن، کوه اشترى، خوانزا، بندر، بزکوه، چک چک و هامانه است.

کوه‏هاى خاورى

این کوه‏ها، در نواحى خور و بیابانک، جندق و رباط پشت بادام قرار دارند. بلندى آنها از کوه‏هاى دیگر کمتر بوده و در ستیغ بن لخت به 3 هزار و دو متر مى‏رسد. بن لخت، کوهستانى به پهنه حدود 1250 کیلومتر مربع است و از کوه‏هاى کوشک، زار کوه، خوریان، دو هله، سیاه کوه شبستان، نبیز، اورس، قلعه، ریز جروئیه، ده بدن، کمر آسیا، کمر گیترى و باب خام تشکیل شده است. این کوهستان از سوى شمال باخترى به سوى جنوب خاورى گسترده شده و روستاهاى بسیارى را در پناه خود، جاى داده است. بلندترین ستیغ این کوهستان، کوه ده بدن است که در 11 کیلومترى شمال باخترى کوه بنان قرار دارد.

بخش بزرگ روستاهاى دهستان مهاباد شهرستان بافق، در بخش‏هاى شمالى این کوهستان و بخش شبیتر روستاهاى دهستان کوه بنان، در بخش جنوبى آن قرار دارند.

کوهستان‏هاى بن لخت و درارسو را مى‏توان جزو کوهستان پلوار شمرد و آن‏ها را همانند دیواره‏هاى طبیعى، که کویر لوت را از بخش‏هاى مرکزى ایران جدا مى‏سازد به شمار آورد.

دشت‏ها

دشت‏هاى استان یزد، در بین کوه‏هاى شیر کوه، خرانق و خاورى قرار دارد و عبارتند از:

1ـ دشت یزد ـ اردکان

دشت یزد ـ اردکان دشت پهناورى است، که شهرهاى مهریز، یزد، اشک زر، میبد و اردکان در آن قرار دارند. این دشت از جهت غرب و جنوب غربى به کوهستان شیرکوه و از جهت شرق به کوه‏هاى خرانق پایان مى‏یابد. در شمال این دشت، باطلاق نمک اردکان ـ نایین (چاله عقدا) قرار دارد و جنوب آن، به کفه بهادران مى‏پیوندد.

2ـ دشت بافق

دشت بافق بین رشته کوه مرکزى خرانق و کوه‏هاى شرقى قرار گرفته و بلندى آن از سطح دریا حدود 995 متر است. این دشت، کویرى بوده و بیابان‏هاى آن بدون پوشش گیاهى است.