موضوع تحقیق:((آلودگی هوا [2] ))

موضوع تحقیق:((آلودگی هوا [2] ))

برای مشاهده به ادامه مطلب بروید

گردآورنده: تهیه وتنظیم : فاطمه کریمی - کارشناس ارشد جغرافیا
کروه جغرافیای استان اصفهان

چکیده‌ :

آلودگی هوا عبارت است از حضور یک و یا بیش از یک آلاینده در هوای آزاد مانند گرد و خاک ، دود غلیظ ، گاز مه آلود ، بوی نامطبوع به مقدار کالی ، با خواص مشخص و مداوم که می تواند زندگی انسان ، گیاه و جانوران و اصول انسانی را به مخاطره اندازد

اولین آلاینده های‌هوا احتمالاً دارای منشأ طبیعی بوده اند دود ، بخار بدبو ، خاکستر و گازهای متصاعد شده از آتشفشانها و آتش سوزی جنگلها ، گرد و غبار ناشی از توفانها در نواحی خشک ، در نواحی کم ارتفاع مرطوب و مه های رقیق شامل ذرات حاصل از درخت های کاج و صنوبر در نواحی کوهستانی ، پیش از آنکه مشکلات مربوط به سلامت انسان ها و مشکلات ناشی از فعالیت های انسانی محسوس باشند ، کلا جزئی از محیط زیست ما به شمار می رفتند ، به استثنای موارد حاد، نظیر فوران آتشفشان آلودگی های ناشی از منابع طبیعی معمولاً ایجاد چنان مشکلات جدی برای حیات جانوران و یا اموال انسان ها نمی کنند این در حالی است که فعالیت های‌ انسانی ، ایجاد چنان مشکلاتی از نظر آلودگی می نمایند که بیم آن می رود بخشهایی از اتمسفر زمین تبدیل به محیطی مضر برای سلامت انسان ها گردد

دود یکی از قدیمی ترین آلاینده های هوا است که برای سلامت بشر مضر است زمانی که دود ناشی از آتش حاصله از سوختن چوب توسط ساکنین اولیه غارها جای خود را به دود ناشی از کوره های‌زغال سوز در شهر های پرجمعیت داد ، آلودگی هوا ، به قدری افزایش یافت که زنگ خطر برای برخی از ساکنان آن شهرها به صدا درآمد در سال 61 بعد از میلاد «سنکا» (seneca) فیلسوف رومی از هوای روم به عنوان هوای سنگین و از دودکش های هود با عنوان تولید کننده بوی بد نام برد

در سال 1273 میلادی ، «ادوارد اول» پادشاه انگلستان عنوان کرد که هوای لندن به حدی با دود و مه آلوده شده است و آزاد دهنده است که از سوختن زغال سنگ دریایی جلوگیری خواهد کرد علی رغم هشدار پادشاه مذکور ، نابودی گسترده جنگل ها ، چوب را تبدیل به یک کالای کمیاب نمود و ساکنان لندن را وادار ساخت تا به جای کم کردن مصرف زغال سنگ به میزان بیشتری از آن استفاده کنند

تا سال 1661 میلادی یعنی بیش از یک قرن بعد ، تغییر قابل ملاحظه ای در آلودگی هوا به وجود نیامد چاره جویی و پیشنهادات عبارت بودند از برچیدن تمامی کارخانه های اطارف شهر لندن و به وجود آمدن کمربند سبز در اطرفا شهر بالاخره این چاره جویی ها کارساز شد

شواهدی دال بر علاقمندی جوامع انسانی در غلبه بر مشکل آلودگی هوا وجود دارند که از جمله می ‌توان از تصویب و اجرای قوانین کنترل دود در شیکاگو سینسنیاتی به سال 1881 نام برد ولی اجرای این قوانین و قوانینی مشابه آنها با دشواری هایی مواجه گردید و برای تمیز نمودن هو یا جلوگیری از آلودگی بیشتر آن ، تقریبا کاری انجام نشد در سال 1930 در دره بسیار صنعتی میوز در کشور بلژیک در اثر پدیده وارونگی ، مه دود در یک فضای معین محبوس گردید در نتیجه 63 تن جان خود را از دست داده ، چندین هزار تن دیگر بیمار شوند حدود 18 سال بعد در شرایط مشابهی در ایالات متحه آمریکا ، یکی از اولین و بزرگ ترین فاجعه های زائیده آلودگی ها رخ داد ، یعنی 17 نفر جان خود را باختند و 43 درصد جمعیت نورا در پنسیلوانیا بیمار شدند درست سه سال بعد از فاجعه مه دود لندن در سال 1952 ، نادیده گرفتن عواقب جدی آلودگی هوا غیر ممکن گردید

در روز سه شنبه 4 دسامبر سال 1952 حجم عظیمی از هوای گرم به طرف قسمت جنوبی انگلستان حرکت کرده ، با ایجاد یک وارونگی دمایی سبب نشست یک مه سفید در لندن شد این مه دود به دستگاه تنفسی انسان سخت آسیب می رساند در نتیجه بیشتر مردم به زودی با مشکلاتی از قبیل قرمز شدن چشمها ، سوزش گلو و سرفه های زیاد مواجه شدند و پیش از آنکه در 9 دسامبر از سطح شهر دور شوند ، 400 مورد مرگ مربوط به آلودگی هوا گزارش کردند این تعداد تلفات برای متوجه ساختن افکار بریتانیایی ها جهت تصویب قانون هوای تمیز در سال 1956 کافی بود

قانون کنترل آلودگی هوا

این قانون در ایالات متحده آمریکا به نام قانون کنترل آلودگی‌ هوا (قانون عمومی 159-84) به تصویب رسید اما این مصوبه تنها موجب به تصویب رسیدن یک قانون مؤثرتر گردید این قانون یک بار در سال 1960 و بار دیگر در سال 1962 بازنگری شد و به قانون هوای تمیز سال 1963 (قانون عمومی 206-88) که برنامه‌ های ناحیه ای محلی و ایالتی را برای کنترل هوا تشویق می کرد و در عین حال حق مداخلته را برای دولت فدرال در صورت به خطر افتادن سلامت و رفاه اهالی ایالت در اثر آلودگی‌ ناشی از ایالات دیگر محفوظ نگه می داشت ، الحاق گردید

این قانون معیارهایی برای کیفیت هوا وضع کرد که بر اساس آنها ، استانداردهای کیفیت هوا و گازهای متصاعد شده در دهه 1960 میلاید پی ریزی شد

اجرای قانون هوای تمیز

اجرای قانون هوای تمیز در سال 1970 به آژانس نو بنیاد حفاظت محیط زیست (EPA) محول گردید ، قانونب ه وضع استانداردهای درجه اول و دوم کیفیت هوای محیط زیست پرداخت استانداردهای اولیه متکی بر معیارهای کیفیت هوا ، برای حفظ سلامت عموم مردم ، دامنه وسیعی از ایمنی را در نظر می گیرد در حالی که استانداردهای ثانوی که آنها نیز متکی بر معیارهای کیفیت هوا باشند ، برای حفظ رفاه عموم انسان ها ، به علاوه گیاهان ، جانوران ، اموال و دارائی هستند

اصلاحات قانون هوای تمیز به سال 1977 به تقویت باز هم بیشتر قوانین موجود پرداخته است اگر چه این امکان وجود دارد که تغییرات بیشتری نیز انجام شود ، کاملا محتمل است که کنترل آلودگی‌هوا برای ایجاد شرایطی که تحت آن هوا برای نسل های آینده تمیزتر و سالم تر نگاه داشته شود ، از حمایت بیشتر عامه مردم برخوردار شود

مقدمه :

آلودگی محیط زیست از منابع گوناگون صورت می گیرد با پیشرفت تمدن بشری و توسعه فن‌آوری و ازدیاد روز افزون جمعیت ، در سال حاضر دنیا با مشکلی به نام آلودگی در هوا و زمین روبرو شده است که زندگی ساکنان کره زمین را تهدید می کند به طوری که در هر کشور حافظت محیط زیست مورد توجه جدی دولتمردان است امروزه وضعیت زیست محیطی به گونه ای شده است که مردم یک شهر یا حتی یک کشور از آثار آلودگی‌ در شهر یا کشور دیگر در امان نیستند

برفی که در نروژ می بارد مواد آلاینده ای به همراه دارد که منشا آن از انگلستان و آلمان است یا باران اسیدی در کانادا نتیجه مواد آلاینده ای است که منشأ آنها از ایالات متحده است در آتن گاهی مجبور می شوند به علت آلودگی شدید هوا کارخانجات را تعطیل و رفت و آمد اتومبیلها را محدود کنند شهرهای دیگر دنیا مانند مکزیکوسیتی ، رم و تهران نیز با مشکل آلودگی هوا دست به گریبانند آلودگی‌ دریاها ، رودخانه ها ، دریاچه ها  اقیانوسها و جنگلها نیز موضوع بحث جدی می باشند

آلودگی محیط زیست و لایه ازن

یکی از مسائلی که در سال های اخیر باعث نگرانی دانشمندان شده ، مسئله تهی شدن لایه ازن و ایجاد حفره در این لایه در قطب جنوب است لایه ازن در فاصله 16 تا 48 کیلومتری از سطح زمین قرار گرفته و کره زمین را در برابر تابش فرابنفش نور خورشید محافظت می کند هرگاه از  مقدار لایه ازن ، 10 درصد کم شود ، مقدار تابشی که به سطح زمین می رسد تا 20 درصد افزایش می یابد تابش فرابنفش موجب بروز سرطان پوست در انسان می شود و به گیاهان صدمه می زند مولکولهای کلروفلوئورکربنها (CFC ها) در از بین بردن لایه ازن مؤثرند از این ترکیبات بطور گسترده در دستگاه های سرد کننده و در افشانه ها (اسپری ها) استفاده می شود

این مولکولها به علت پایداری آنها به استراتوسفر راه می یابند و در آنجا بر اثر تباش خورشید پیوند c-cl شکسته می شود اتم کلر حاصل به مولکول ازن حمله می کند و مولکول clo را می دهد این مولکول به نوبه خود با اکسیزژن ترکیب شده ، مولکول o2  و اتم cl   آزاد می شود که مجدداً در چرخه تخریب اوزون شرکت می کند از این روست ، در عهدنامه سال 1978 مونترال قرار این شده که از مصرف کلروفلوئوروکربنها به تدریج کاسته شود و مواد دیگری به عنوان جانشین برای آنها یافت شود و یافتن چنین ترکیباتی بطور مسلم کار شیمیدانان است

طبقه بندی آلاینده ها

تمامی آلاینده های هوا را می ‌توان بر اساس منشأ ترکیب شیمیایی و حالت فیزیکی شان طبقه بندی نمود این طبقه بندی ها برای تنظیم بحث و بررسی در زمینه عوامل آلودگی هوا بکار می روند آلاینده ها بسته به منشاءشان به دو گروه اولیه و ثانوی تقسیم می شوند آلاینده های‌ اولیه از قبیل دی اکسید سولفورها (SO2) ، اکسید های نتیروژن (NO2)   و هیدروکربنها (HC)   ، آن دسته از آلاینده ها هستند که مستقیما وارد اتمسفر شده اند و به همان شکل آزاد شده نیز در اتمسفر یافت می شوند آلاینده های‌ ثانوی نظیر اوزون (O3) و پراکسی استیل نیترات (PAN)   آن دسته از آلاینده ها هستند که در اتمسفر توسط یک واکنش فتوشیمیایی در اثر هیدرولیز و یا اکسیداسیون تشکیل می شوند

ترکیب شیمیایی آلاینده ها

آلاینده ها اعم از گروه اولیه و ثانوی می‌توانند بسته به ترکیب شیمیایی شان به دو گروه آلی یا معدنی تقسیم شوند ترکیبات آلی حاوی کربن و هیدروژن و بسیاری از آنها دارای عناصری مانند اکسیژن ، نیتروژن ، گوگرد و فسفر می باشند هیدروکربنها ، ترکیبات آلی هستند که تنها دارای کربن و هیدروژن اند آلدئیدها و کتونها دارای اکسیژن ، کربن و هیدروژن هستند سایر ترکیبات آلی مهم در مورد آلودگی هوا عبارتند از : کربوکسیلیک اسیدها ، الکلها ، اترها ، استرها ، آمین ها و ترکیبات آلی گوگرددار مواد معدنی یافت شونده در هوای غیر آلوده عبارتند از کربن ، منوکسید (CO) ، دی اکسید کربن (CO2) ، کربناتها ، اکسیدهای سولفور ، اکسیدهای نیتروژن ، اوزون ، هیدروژن فلوراید و هیدروژن کلراید

طبقه بندی آلاینده‌ها بر حسب حالت ماده

ذرات آلاینده ها

عبارتند از جامدات و مایعاتی که شامل غبار ، دودهای غلیظ ، دود ، خاکستر ، غبار مه آلود و اسپری هستند تحت شرایط مناسب ذرات آلاینده ها از اتمسفر جدا و ته نشین می شوند

آلاینده های گازی

آلاینده های گازی که سیالهای بی شکل اند ، کاملا فضای آزاد شده در آن را اشغال می کنند و بسیار شبیه به هوا عمل نموده ، از اتمسفر جدا نمی شوند در میان آلاینده های معروف گازی از اکسیدهای کربن ، اکسیدهای سولفور ، اکسیدهای نیتروژن ، هیدروکربنها و اکسید کننده ها می ‌توان نام برد

طبقه بندی ذرات

خواص فیزیکی که عبارتند از اندازه ، شکل ، ته نشین شدن و کیفیت نوری

خواص شیمیایی که عبارتند از ترکیبات آلی و معدنی

خواص بیولوژیکی به صورت باکتریها ، ویروسها ، هاگها و غیره

نحوه تشکیل ذرات

ذرات را می ‌توان بر حسب نحوه تشکیل به صورت غبار ، دود ، دود غلیظ ، دود حاصل از خاکستر ، غبار مه آلود یا اسپری طبقه بندی نمود

غبار

غبار عبارت است از ذارت کوچک جامد به وجود آمده از خرد شدن جرمهای بزرگ تر در حین فرآیندهایی نظیر خرد کردن ، آسیاب کردن یا انفجار که ممکن است بطور مستقیم و یا غیر مستقیم در اثر بکارگیری موادی از قبیل زغال سنگ ، سیمان یا دانه ها وارد اتمسفر شوند

دود

دود از ذرات ریز جامد از احتراق ناقص ذرات آلی نظیر زغال سنگ ، چوب یا تنباکو که عمدتا از کربن و سایر مواد قابل احتراق تشکیل یافته اند ، تشکیل می شود

دود غلیظ

دود غلیظ از ذرات جامد ریز از مایع شدن بخاراتمواد جامد تشکیل می شود دود غلیظ ممکن است در اثر تصعید ، تقطیر ، تکلیس شدن یا فرآیندهای ذوب فلزات به وجود آید

دود ناشی از خاکستر

دود ناشی از خاکستر از ذرات غیر قابل احتراق ریزی که در گازهای حاصل از احتراق زغال سنگ به وجود می‌ آید تشکیل یافته است

غبار مه آلود

غبار مه آلود از ذرات مایع یا قطرات تشکیل شده در اثر مایع شدن بخار ، پراکندگی یک مایع یا انجام یک واکنش شیمیایی به وجود می‌ آید

ذرات آلی موجود در اتمسفر :

فنلها ، اسیدهای آلی و الکلها

معروف ترین ذرات معدنی موجود در اتمسفر :

نیتراتها ، سولفاتها و فلزات آهن ، سرب ، منگنز ، روی و وانادیم

منابع تولید ذرات

ذرات ممکن است گرد گیاهان ، هاگها ، باکتریها ، ویروسها ، تک یاخته ایها ، قارچها و بقایای زنگ زدگی و غبار ناشی از فعالیت های آتشفشانی و یا مواد مضر به سلامت انسان ها (دود ناشی از خاکستر ، دود ، دوده ها ، اکسیدهای فلزی و نمکها ، فلزات روغنی یا قیری ، قطرات اسیدی ، سیلیکاتها و سایر غبارهای معدنی و دودهای غلیظ فلزی) باشند

استانداردها و کنتل ذرات

اگر چه کنترل ذرات در محل تولید آنها یا به کمک رقیق سازی انجام پذیر است ، اما این اصل که رقیق کردن راه حل مشکل آلودگی است ، دارای کاربرد نیست و نمی توان از آن به عنوان یک روش کنترل کننده مفید نام برد تنها روش قابل قبول کنترل در محل تولید کننده آلودگی‌ و متکی به اصول ته نشین سازی ، سانتریفوژ ، فشرده نمودن ، فیلتراسیون بارهای الکتریکی می باشند

آلودگی هوا

چند بار تا به حال دوده خفه کننده ماشین ها را در خیابان دیده اید؟

چرا در روز روشن آسمان آبی را نمی بینید؟

فوران دوده از کارخانجان صنعتی چه فوایدی دارد؟

پناهگاه بیماران تنفسی در شهر آلوده کجا می تواند باشد؟

این آلودگی هواست که طبیعت زیبا را در خود گم می کند و زندگی سالم را نه تنها از انسان ها بلکه از تمام موجودات سلب می کند

موضوع چیست ؟

اوزون که جزء اصلی مه دود است ، گازی است که از ترکیب اکسید نیتروژن و هیدروکربنها در حضور نور آفتاب به وجود می‌ آید در اتمسفر ، ازن بطور طبیعی به صورت لایه ای که ما را از اشعه ماورای بنفش محافظت می کند ، وجود دارد ولی زمانی که در سطح زمین تولید شود ، کشنده است

اوزون از کجا می آید؟

اتومبیلها ، کامیونها و … ، یکی از اصلی ترین منابع اوزون هستند در سال 1986 ، مقدار حیرت انگیز 5/6 میلیون تن هیدروکربنهای مختلف و 5/8 میلوین تن کسیدهای نتیروژن توسط خوردروهای موتوری وارد هوا شدند نیروگاهها ، کارخانه های‌شیمیایی و پالایشگاههای نفت نیز سهم بزرگی در همین مسأله دارند و نیمی از انتشار هیدروکربنهاو نیتروژن در کشور آمریکا مربوط به آنهاست

خطر مه دود

صدمات ریوی ناشی از هوای آلوده به اوزون ، خطری است که هر 3 نفر از 5 نفر با آن روبرو هستند اکثر مردم نمی‌ دانند که مه دود به غیر از انسان به سایر موجودات زنده هم آسیب می رساند مه دود ازنی ، مسئول صدمات زیاد  به درختان کاج و نابودی محصولات کشاورزی در بسیاری از مناطق کشاورزی است

هوای آلوده چیست؟

هر ماده ای که وارد هوا شود ، خواص فیزیکی ، شیمیایی و زیستی آن را تغییر مه و به چنین هوای تغییر یاففته ، هوای آلوده گویند

عوامل آلوده کننده هوا

عوامل طبیعی : فوران های شدید آتشفشان ، وزش توفان ، بادهای شدید و … ، گازها و ذراتی را وارد هوا می کنند و سبب آلودگی آن می شوند

فعالیت انسان : کارخانجات صنعتی ، کشاورزی ، شهرسازی ، وسایل گرمازا ، نیرگاهها ، وسایل نقلیه و … ، از عوامل آلوده کننده هوا هستند

مواد آلوده کننده هوا

منوکسید کربن : گاز سمی منوکسید کربن ، بطور عمده مربوط به خودروهایی است که مصرف سوخت آنها بنزین می باشد این خودروها مقدار زیادی گاز CO را از طریق لوله اگزوز وارد هوا می کنند

دی اکسید گوگرد : عمدتا مربوط به نفت کوره (نفت سیاه) است که در بعضی صنایع و تأسیسات حرارت مرکزی و تولید نیرو مورد استفاده قرار می گیرد

اکسید های‌نتیروژن دار : بطور عمده مربوط به نفت کوره ، گازوئیل و مقدار کمتری مربوط به مصرف بنزین و نفت سفید است

هیدرو کربن های سوخته نشده : عمدتاً مربوط به خودروهایی است که بنزین مصرف می کنند نفت کوره و گازوئیل در این مورد هسم کمتری دارند

ذرات ریز معلق : بطور عمده ، از سوختن نفت کوره حاصل می شود

برمید سرب : در نتیجه مصرف بنزین در موتور اتومبیل ها حاصل می شود

سایر ترکیبات سربی : بنزین خودروها اغلب دارای ماده ای به نام تترا اتیل سرب است که به منظور روان کردن کار سوپاپ ها و به سوزی بنزنی به آن اضافه می شود این ماده هنگام سوختن بنزین ، باعث پراکنده شدن ذره های جامد و معلق ترکیبات سرب در هوا می شود که هم سمی اند و هم به صورت رسوب های جامد وارد دستگاه تنفسی می شوند

بالا ، بالا ، بالاتر

در جایی دور ، بالای سر ما ، لایه نامرئی و ظریفی از اوزون وجود دارد که ما را از تشعشعات خطرناک ماورای بنفش خورشیدی محافظت می کنند لایه ازن قرنهاست که آنجا بوده است

… و دورتر

ولی اکنون انسان این سپر محافظ را از بین می برد کلروفلوئوروکربنها (CFCS)   ، هالونها ، (halons)   و سایر مواد شیمیایی مصنوعی ، در 10 تا 50 کیلومتری بالای سر ما شناورند آنها تجزیه شده ، مولکولهایی آزاد می کنند که اوزون را از بین می برد

CFC ها چه موادی هستند؟

CFC ها موادی هستند که صدها مصرف گوناگون دارند زیرا آنها تقریباً غیر سمی و مقاوم در برابر شعله بوده ، به راحتی تجزیه نمی شوند به خاطر چنین پایداری ، آنها تا 150 سال باقی خواهند ماند گازهای CFC   به آرامی تا ارتفاعات 40 کیلومتری صعود کرده و در آنجا تحت نیروی عظیم تشعشعات ماورای بنفش خورشید شکسته شده ، عنصر شیمیایی کلر را آزاد می کنند

بعد از آزادی هر اتم کلر قبل از برگشت به زمین که سالها طول می کشد ، حدود صد هزار مولکول اوزون را از بین می برد سه و شاید پنج درصد لایه ازن در سطح جهان تاکنون توسط گازهای CFC تخریب شده است

آلودگی آب (water pollution)

آلودگی آب مشکل بزرگی است به طوری که نتایج پژوهش پیرامون آن از صدها بلکه هزاران مقاله ، مجله و کتاب تجاوز می کند

به نظر شما چه کسانی مشکل آلودگی‌ آب را به وجود می‌ آورند ؟

چه کسانی بهای تمیز کردن آب را خواهند پرداخت؟

تاریخچه

در نوامبر سال 1986 بر اثر ریزش موادی شامل جیوه و انواع مواد آلی سمی مانند آفت کشها در رودخانه راین ، تمام آبزیان از شهر بال سوئس تا ساحل هلند کشته شدند در سالهای اخیر با غرق شدن تانکرهای بزرگ نفتی اقیانوس پیما یا به گِل نشستن آنها آسیبهایی به حیات دریایی وارد آمد

در سال 1983 بر اثر 11000 واقعه آلوده کننده در حدود 120 میلیون لیتر مواد آلوده کننده در آبهای ایالات متحده تخلیه شده است

تعریف آلودگی‌ آب

در سال 1969 برای آلودگی آب تعریفی ارائه داد : آلودگی‌ عبارت است از افزایش مقدار هر معرف اعم از شیمیایی ، فیزیکی یا بیولوژیکی که موجب تغییر خواص و نقش اساسی آن در مصارف ویژه اش شود

خواص آب

خواص آب شامل خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی می باشد :

الف) خصوصیات فیزیکی آب

آب آشامیدنی باید بی رنگ ، زلال و شفاف باشد تیره بودن آب به دلیل معلق بودن مواد غیر ضروری مانند ماسه ریز ، رس ، جلبک و موجودات زنده در آن است و باعث تیرگی می شوند

آب آشامیدنی نباید بو و طعم نامطلوبی داشته باشد بو و طعم آب مربوط به املاح معدنی و یا مواد آلی موجود در آن است

PH آب باید حدود 7 باشد وجود گازهایی از قبیل هیدروژن ، سولفور و انیدرید کربنیک در آب ایجاد اسیدیته نموده و PH آب را پایین می‌ آورد و در نتیجه باعث زنگ زدگی و خوردگی لوله ها می شود

ب) خصوصیات شیمیایی آب

آب آشامیدنی همیشه مقداری املاح در آن وجود دارد و هیچگاه خالص نیست وجود املاح در آب تا حدود معینی مجاز و قابل قبول است و بیش از آن بر سلامت انسان تأثیر می گذارد این املاح عبارتند از انواع بیکربنات ها (کلسیم و منیزیم و کلرورهام مقدار این املاح اگر از حد معین در آب باشد ، ایجاد سختی می نماید که به آن آب سخت می گویند یکی از مشخصات آب سخت آن سات که صابون در آن کف نمی کند اگر آب حاوی بیکربنات کلسیم و منیزیم باشد با جوشاندن آب این مواد در جدار ظرف رسوب می کنند

ج) خصوصیات بیولوژیکی آب

آب محیط مناسبی برای فعالیت و رشد و نمو بعضی از موجودات از قبیل باکتری ها ، قارچ ها، تک یاخته ای ها ، مخمرها و کپک ها می باشد رشد و نمو این موجودات در آب موجب تغییرات فیزیکی و شیمیایی آب شده و آن را از نظر بهداشتی ناسالم می کند آلوده شدن آب ، موجب بیماری های جدی حتی همه گیر می شود

عوامل آلوده کننده آب

آب یکی از مهمترین و بنیادی ترین عامل حیات موجودات زنده است از این نظر جلوگیری از آلودگی آب نیز به همان نسبت مهم و مورد توجه می باشد عوامل آلوده کننده آب بسیار گوناگون اند و می‌توانند هم منابع آبهای زیرزمینی و هم آبهای سطحی را آلوده کنند

عوامل آلوده کننده آبهای زیرزمینی :

کانیهای موجود در معادن سطحی که در اثر تغییر و تبدیل به عامل آلوده کننده مبدل می شود مثلا آب جاری سطحی (حاصل از باران و … ) هنگام عبور از معادن زغال سنگ ، دی سولفید آهن «II » (پیریت) همراه با زغال سنگ را در خود حل کرده و سپس در اثر واکنش ، هوا آن را به اسید سولفوریک تبدیل می کند اسید حاصل ضمن عبور از لایه های مختلف مخازن زیرزمینی ، موجب آلوده شدن آن می شود

جمع شدن فاضلابهای شهری به ویژه اگر در یک حوزه آهکی و یا شنی وارد شوند از ان که در معرض باکتریها قرار گیرند و تجزیه شوند ، مستقیما و به راحتی به مخازن زیرزمینی نفوذ پیدا کرده و موجب آلوده شدن آنها می شود

ضایعات رادیواکتیوی : یکی از عوامل آلوده کننده مه ممنابع آبی زیرزمینی است که امروز یکی از راه های رفع آنها ه در حقیقت مشکل بزرگی برای صاحبان تکنولوژی هسته ای نیز به شمار می رود دفن آنها در زیرزمین است علاوه بر دفن ضایعات رادیواکتیو در زیرزمین ، همه انفجارهای هسته ای زیرزمینی نیز موجب آلوده شدن آبهای زیرزمینی می شود

عوامل آلوده کننده آبهای سطحی :

آلوده کننده های صنعتی :

بسیاری از ضایعات صنعتی به آبزیان زیان های جدی می رسانند این ضایعات برای خنثی شدن مقدار زیادی از اکسیژن محلول در آب را به مصرف رسانیده و موجب کاهش اکسیژن مورد نیاز برای آبزیان می شود و تهدید به مرگ می کنند از طرف دیگر بسیاری از خود این ضایعات سمی بوده و موجب مسمومیت آبزیان می شوند مانند فلزات سنگین ، جیوه ، سرب ، مس و غیره

وارد شدن ترکیبات فسفردار و نیتروژن دار در آب موجب رشد جلبک هایی می شود که ضمن ایجاد بو و مزه غیر طبیعی آب ، اکسیژن آب را مصرف کرده و باعث کاهش میزان آن و بروز صدمات و تلفات آبزیان می شود

فاضلاب خانگی :

کلیه پاک کننده ها که وارد آب های سطحی می شوند ترکیباتی را در آبها وارد می کنند که اگر خنثی نشوند و یا توسط میکرو اورگانیسم ها تجزیه و تخریب نشوند به صورت سمی مهلک زیان بسیاری برای آبزیان به بار می‌ آورند

حشره کشها ، سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیایی : که از ضروریات توسعه کشاورزی است ناخواسته موجب آلودگی آبهای سطحی می شوند مانند ددت DDT   را نام برد

طبقه بندی آبهای آلوده

آبهای آلوده ای که پس از تصفیه دوباره می ‌توان استفاده کرد :

آبهای آلوده ای که در کارخانجات و مراکز صنعتی تولید شده ، به شدت سمی هستند و نمی توان برای مصارف خانگی استفاده کرد و برای برگشت دوباره به محیط زیست باید به صورت دقیق تصفیه شوند

آبهایی که مصارف خاصی داشته ، قابل استفاده مجدد نمی‌ باشند مانند آبهای صنایع – نوشابه سازی

فاضلاب های صنعتی

فاضلاب های صنعتی ، فاضلابهایی هستند که از صنایع مختلف حاصل می شوند و نسبت به نوع صنایع ، ترکیبات شیمیایی مختلفی دارند و وقتی وارد دریاها می شوند ، باعث آلودگی آب و مرگ آبزیان می‌ گردند

مواد شیمیایی موجود در فاضلابهای صنعتی

بسته به نوع کارخانه ها و محصول تولیدی آنها ، ترکیبات شیمیایی و درصد آنها در پسابهای صنعتی متفاوت است اما از مهمترین این ترکیبات می ‌توان به آرسنیک ، سرب ، کادمیم و جیوه اشاره کرد این مواد از طریق پساب کارخانجات تهیه کاغذ ، پلاستیک ، مواد دفع آفات نباتی ، استخراج معادن وارد آب های جاری و محیط زیست می شود

از مهمترین فجایع آلودگی با جیوه به فاجعه آلودگی آب رودخانه میناماتا در ژاپن با ترکیبات ارگانومرکوریک که به عنوان کاتالیزور در کارخانه پلاستیک سازی استفاده می شود می ‌توان اشاره کرد که طی آن مردم اطراف رودخانه به مرض اسرار آمیزی مبتلا شدند که ناشی زا وجود جیوه فراوان در بدن آنها بود و هزاران نوزاد ناقص الخلقه و فوت تعدادی از مردم ، نتیجه آلودگی آب یا پساب این کارخانه بود

فاضلاب های کشاورزی

در این فاضلاب ها ، سموم کشاورزی مانند هیدرو کربنهای هالوژنه ، DDT   ، آلودین ، ترکیبات فسفردار نظیر پاراتیون وجود دارد مخصوصاً ترکیبات هالوژنه بسیار خطرناک هستند و هنگامی که توأم با آب کشاورزی در لایه های زمین نفوذ نمایند یا به بیرون از محیط کشاورزی هدایت شوند ، باعث ایجاد فاضلاب های کشاورزی فوق العاده خطرناک می شوند

فاضلاب های شهری

این فاضلاب ها از مصرف خانگی آب حاصل می شود در این پسابها انواع موجودات ریز ، میکروبها و ویروس ها و چند نوع مواد شیمیایی معین وجود دارد که عمده ترین آن آمونیاک و نیز مقداری اوره می باشد این فاضلابها باید از مسیر های سربسته به محل تصفیه هدایت گردند جهت خنثی سازی محیط قلیایی این فاضلابها که محیط مناسب برای رشد و نمو میکروبهاست ، از کلر استفاده می شود

انواع آلاینده های موجود در فاضلاب های شهری

آلاینده بیولوژیکی :

از دفع پسابهای بیمارستانی و مراکز بهداشتی شهری ناشی می شود

آلاینده های شیمیایی :

بیشتر آلاینده های شیمیایی از دفع پسابهای خانگی شامل مصرف شوینده هاست که روز به روز مصرف آنها بیشتر می شود این آلاینده ها به علت وجود عامل حلقوی در ساختمان مولکول شوینده (ABS) ، غیر قابل تجزیه بیولوژیکی در تصفیه خانه ها هستند

فرمول عمومی : (LABS) : linear Alkgl Benzo Sulturic acid = RR / (C6M5) SO3H

امروزه در کشور ژاپن و آمریکا ، شوینده حلقوی را تبدیل به خطی نموده اند که قابل تجزیه بیولوژیکی در تصفیه خانه ها است ولی در اکثر کشورها به علت ارزان بودن    (LABS) هنوز هم از این ماده در صنعت شوینده ها استفاده می شود

سایر آلوده کننده ها :

مواد جامد و رسوبات ، مواد رادیواکتیو ، مواد نفتی و آلوده کننده های حرارتی مثل نیروگاهها

آلودگی آب در جهان

حدود 69 % آب مصرفی جهان ، صرف کشاورزی و عموماً آبیاری می شود 23 % به مصرف صنایع می رسد و مصارف خانگی تنها حدود 8 % را شامل می شود در کشورهای توسعه یافته ، کشاورزی و صنایع ، بیشترین مصرف آب را داشته ، بالاترین نقش را در آلودگی آب ها دارد

پروژه GEMS

نزدیک به سه دهه است که سازمان بهداشت جهانی و برنامه محیط زیست سازمان ملل ، تحت پروژه ای به نام GEMS   (سیستم مراقبت زیست محیطی از جهان) ، کیفیت محیط زیست را از نظر اندازه گیری کیفیت هوا ، آب ، آلودگی مواد غذایی و شاخصهای بیولوژیکی مورد مراقبت قرار می دهند برای جمع آوری اطلاعات در مورد کیفیت آب بیش از 50 پارامتر انتخاب شده است که مهمترین آنها عبارتند از :

DO   (اکسیژن محلول) ،  BOD   (اکسیژن مورد نیاز واکنش های بیو شیمیایی) ، COD   (اکسیژن مورد نیاز واکنش های شیمیایی) ، میزان کلروفرمها و نیتراتها و فلزات سنگین می باشد

تصفیه آب و فاضلاب ها

آب و فاضلاب ها برای استفاده و برای برگشت به محیط یا استفاده مجدد نیاز به تصفیه دارند روشهای مختلفی برای تصفیه آبها و فاضلاب ها وجود دارد که بسته به مصارف آب و نوع آلودگی از این روش ها استفاده می شود عمده ترین روش های تصفیه آب عبارت اند از :

تصفیه مکانیکی آب

تصفیه شیمیایی آب

تصفیه آب به روش اسمز معکوس

تصفیه بیو شیمیایی آب

فیلتراسیون آب

مباحث مرتبط با عنوان

آب

آلودگی آب

تصفیه آب

تصفیه مکانیکی آب

سموم کشاورزی

شیمی محیط زیست

فاضلاب صنعتی

محیط زیست

مواد دفع آفات

مواد شیمیایی

منابع زیست توده

منابع زیست توده ، به طور کلی عبارتند از :

جنگلها و ضایعات جنگلی

محصولات و ضایعات کشاورزی

ضایعات و فاضلابهای صنعتی

ضایعات جامد ، فاضلابهای شهری و فضولات دامی

جنگلها و ضایعات جنگلی

چوب ، خرده های چوب و خاک اره ، از منابع جنگلی زیست توده به شمار می روند این منبع انرژی از قرنها پیش برای مصارف خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار می گرفته است حدود صدو پنجاه سال پیش ، 75 درصد از انرژی مورد نیاز بشر از زیست توده (عمدتا از جنگلها و ضایعات جنگلی) تأمین می شد در حال حاضر ، سالانه د رجهان بیش از 2/1 گیگاتن چوب به مصرف تولید انرژی می رسد

بسیاری از صنایع کشورهای در حال توسعه ، مانند صنایع پخت نان ، فرآوری محصولاتی مانند شکر ، چای ، قهوه ، نارگیل ، کاکائو و کارخانه های آجرپزی و آهک پزی ، از این ضایعات به عنوان سوخت استفاده می کنند

به اعتقاد کارشناسان فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) ، ترویج و توسعه کشاورزی و جنگلداری ، مهمترین راه پیشگیری از فقر غذایی و تأمین انرژی مورد نیاز مردم جهان است درختستان های انرژی ، اخیرا در برخی از کشور های اسکاندیناوی و خاور دور توسعه یافته اند وسعت جنگل های انرژی در کشور برزیل ، بالغ بر 2 میلیون هکتار است که عمدتا به کشت اوئکالیپتوس اختصاص یافته اند تولیدات حاصل از این جنگلها 50-30 تن در سال است

مساحت جنگل های‌ ایران در سال 1374 ، افزون بر 3/21 میلیون هکتار بوده است میزان زیست توده جنگل های کشور ، حدود 2/556 تن در هکتار برآورد شده است که 446 تن در هکتار آن متعلق به جنگل های شمال است مساحت مراتع کشور در همان سال ، حدود 90 میلیون هکتار و زیست توده آن ، حدود 12 میلیون تن تخمین زده شده است احیاء و توسعه جنگلها ، علاوه بر تولید انرژی ، بسیاری از مشکلات زیست محیطی مانند آلودگی هوا ، فرسایش و رانش خاک ، ناپایداری شیبها ، زایش مواد معدنی خاک و نابودی بوم سازگان (اکوسیستمهای) طبیعی را کم می کند

محصولات و ضایعات کشاورزی

این دسته از منابع زیست توده ، شامل گیاهان مختلفی مانند ذرت ، برنج ، سیب زمینی ترشی (سورگم) ، نیشکر ، انواع میوه ، گیاهان روغنی و ضایعات انها مانند سبوس برنج ، کاه و غره است هر سال که در سراسر جهان مقدار زیادی محصولات کشاورزی تولید می شود ضایعات فراوانی نیز ایجاد می گردد که اکثرا بطور کامل ، مورد استفاده قرار نمی گیرد بطور نسبی ، 25 درصد وزن هر محصول کشاورزی تفاله است ، 25 درصد وزن برنج ، متعلق به سبوس آن است حدود 45 درصد از بادام زمینی نیز پوسته است

مطالعات انجام شده نشان می دهد که به لحاظ نظری می ‌توان نیازهای سوخت خانگی مناطق روستایی را از طریق ضایعات تأمین کرد

الکل و بیودیزل ، دو فرآورده انرژی زای مهمی هستند که از محصولات و ضایعات کشاورزی به دست می‌ آیند مخلوط 22 درصدی اتانول با بنزین (موسوم به گازوئیل) ، بدون تغییر ساختمان موتورهای احتراق داخلی ، در بیش از ده میلیون خودرو ، مورد استفاده قرار گرفته است طرح «پروالکل» در برزیل ، موفق ترین برنامه تولید «زیست انرژی» جهان است طی این برنامه ، سالانه 12 گیگالیتر اتانول (عمدتا از ضایعات نیشکر) تولید می شود که 62 درصد مصرف سوخت خودروهای این کشور را تأمین می کند کشورهای زیمبابوه ، مالاوی و آمریکا نیز مدتی است که برنامه سوخت الکلی (با استفاده از ذرت ـ نیشکر) را آغاز کرده اند از جمله محصولات کشاورزی مهم که برای تولید الکل بسیار مناسب است ، می ‌توان به سورگم (سیب زمینی ترشی) اشاره کرد آزمایشهای انجام شده ، نشان می دهند که از تن غده سیب زمینی ترشی ، 85 لیتر اتانول تولید می شود در صورتی که از هر هکتار 40 تن محصول برداشت شود ، بیش از 3000  لیتر الکل از هر هکتار به دست می‌ آید

ضایعات فاضلاب های صنعتی

در پساب برخی از کارخانه ها مانند صنایع نساجی ، الکل سازی ، چوب و کاغذ و پساب و ضایعات صنایع غذایی مانند پنیر سازی و تولید آب میوه ، مقدار زیادی زیست توده وجود دارد که می ‌توان از آنها برای تولید انرژی و غذای دام استفاده کرد حدود 20 درصد از وزن میوه را تفاله تشکیل می دهد (بسته به نوع میوه ، این مقدار بین 9 درصد تا 25 درصد متغیر است) طبق آمار وزارت کشاورزی در سال زراعی 72-71 ، حدود 1220000 تن تفاله تنها از میوه ه انگور ، سیب درختی و مرکبات در کشور ما حاصل شده است یک کارخانه آب میوه با ظرفیت 190 متر مکعب در روز ، بطور متوسط 100 تن تفاله تولید می کند اگر کارخانه در تمام روزهای سال کار کند ، تفاله تولیدی به 36500 تن در سال می رسد

چنانچه از این تفاله ها برای تولید الکل استفاده شود ( با تبدیل 5 درصد وزن) ، از همین یک کارخانه سالانه 1825 تن (3/2 میلیون متر مکعب) الکل به دست می‌ آید که صرفه اقتصادی چشمگیری را به همراه دارد یکی دیگر از صنایع غذایی که فاضلاب آن آلودگی شدید در محیط زیست ایجاد می کند ، صنایع پنیر سازی است آب پنیر مایعی است که پس از حذف چربی و کازئین شیر ، طی فرآیند پنیر سازی به دست می‌ آید تولید سالانه در کشور ما بیش از 80 هزار تن است که 20 هزار تن آن در واحدهای صنعتی تولید می شود با توجه به اینکه بطور میانگین از تهیه هر کیلوگرم پنیر ، 8 کیلوگرم آب پنیر استحصال می شود ، در هر سال 160 هزار تن آب پنیر در کارخانه های پنیر سازی ایران تولید و در محیط رها می شود

از آب پنیر ، هم به منظور غذای دام و هم برای تولید الکل می ‌توان استفاده کرد در صنایع غذای دام ، با پرورش موجودات زنده ذره بینی که می‌توانند پروتئین زیادی را در خود جمع کنند و رشد بسیار خوبی بر روی آب پنیر دارند ، زیست توده بسیار غنی و مغذی تهیه می کنند ، که پس از خشک کردن و آسیاب کردن ماده حاصل ، آن را به مصرف  غذای دام می رسانند در بسیاری از کشورهای جهان ، از آب پنیر به منظور تولید الکل استفاده می شود در کشور ما فعالیت هایی در این زمینه انجام شده است به عنوان مثال ، می ‌توان به تولید اتانول از آب پنیر ، در کارخانه شیر پاستوریزه اصفهان اشاره کرد

ضایعات جامد ، فاضلاب های شهری و فضولات دامی

ضایعات جامد شهری را می ‌توان به دو دسته تقسیم کرد :

زباله های معمولی : مانند زباله منازل ، ادارات ، فروشگاهها و رستورانها (پسمانده مواد غذایی ، کاغذ ، کارتن و … ) ، زباله های حجیم خانگی (وسایل چوبی مانند کمد ، میز و … ) زباله باغها و گلخانه ها (شاخه و برگ و … )

زباله های ویژه : مانند زباله های صنعتی ، نخاله های ساختمانی ، لاستیکهای فرسوده ، مواد تابش زای هسته ای (رادیواکتیو) و زباله های آلوده بیمارستانی

بهترین روش برای حذف ضایعات جامد دسته اول و استفاده بهینه از آنها ، تهیه کمپوت (تجزیه مواد آلی رطوبت و گرما ، در شرایط هوازی) است کود حاصل از این روش ، بسیار غنی است و از آن می ‌توان در گلخانه ها ، باغها و مزارع استفاده کرد با توجه به حجم بسیار زید زباله در شهرهای مختلف (به عنوان مثال روزی 500 تن زباله در شهر اصفهان) ، روش تهیه کمپوت بسیار مقرون به صرفه است در حال حاضر ، سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداریهای تهران و اصفهان به انجام این مهم می پردازد در کشورهای مختلف با استفاده از روشهای گازی کردن و پیرولیز ، ضایعات جامد را به گاز تبدیل می کنند گاز حاصل ، در مولدها و توربینهای بخار به برق تبدیل می شود

از مهمترین ضایعات جامد که معمولا به هدر می روند ، می ‌توان به پسماندهای آشپزخانه ای اشاره کرد مکان های‌ بزرگی مانند کارخانه ها ، هتلها ، مسافرخانه ، رستوران ها ، ادارات ، بیمارستانها و … دارای آشپزخانه های بزرگی هستند ضایعات این آشپزخانه زیاد است و بیشتر شامل باقیمانده غذاهای پخته شده و پوست میوه ها و سبزیها می باشد این اماکن برای حمل و دور ریختن زباله ، مبالغ زیادی هزینه می کنند بدتر از همه اینکه زباله ها غالبا در فضای باز رها می شوند و محیط زیست را آلوده می کنند سوزاندن آنها نیز با ورود مشتقات گوگرد ، هیدروکربنهای کلری و مواد سنگین به جو زمین می شود و آلودگی هوا را به همراه دارد

در این آشپزخانه ها از سوخت هایی مانند گاز طبیعی ، نفت سفید ، چوب ، زغال یا برق برای پخت و پز استفاده می کنند ، در حالی که پسماندهای آشپزخانه ای منبع مناسبی برای تولید زیست گاز هستند و تعبیه یک گوارنده کوچک در کنار آشپزخانه ، انرژی مورد نیاز را تأمین می کند زیست گاز حاصل نه تنها جایگزین سوخت های سنگواره ای مورد استفاده در آشپزخانه می شود ، بلکه حتی برای تأمین روشنایی نیز می ‌توان از آن استفاده کرد کود حاصل از تخمیر بی هوازی را نیز می ‌توان برای استفاده از گوارنده های تولید زیست گلاز از پسماندهای آشپزخانه ای ، در کشور هند بسیار رایج است

فاضلاب های شهری و روستایی از عمده ترین آلاینده های محیط زیست هستند این فاضلابها انرژی نهفته قابل ملاحظه ای دارند و بهترین روش آزاد سازی این انرژی ، تخمیر بی هوازی فاضلاب و تولید گاز متان است که می ‌توان از آن برای گرمایش یا به حرکت درآوردن موتور مولد و تولید الکتریسیته استفاده کرد فضولات دامی نیز انرژی نهفته قابل ملاحظه ای دارند و می‌توانند در تولید زیست گاز مورد استفاده قرار گیرند در کشور ما ، 72 میلیون رأس دام وجود دارد که می ‌توان از فضولات آنها ، روزانه حدود 4 میلیون متر مکعب گاز متان ـ معادل 25500 بشکه نفت خام ـ به دست آورد

در زمینه تولید زیست گاز ، برنامه های عظیمی در چین و هند به انجام رسیده است در کشور چین ، بیش از 7 میلیون متر مکعب زیست گاز تولید می کنند زیست گاز حاصل از این گوارنده ها ، نیازهای انرژی 50 میلیون روستایی را تأمین می کند در کشور ما ، توسط برخی از مؤسسات پژوهشی و دانشگاهی ، بررسی هایی در زمینه تولید زیست گاز انجام گرفته و منجر به ساخت 60 دستگاه آزمایشی زیست گاز شده است سازمان انرژی های نو وزارت نیرو ، مهمترین اهداف تولید زیست گاز را در کشورمان ، به شرح زیر خلاصه کرده است :

تولید انرژی

پیشگیری از آلودگی های زیست محیطی ناشی از فضولات شهری و روستایی

تولید کود غنی و بهداشتی از هزاران تن لجن ، فاضلاب و فضولات کشتارگاه ها

نتیجه گیری

با تخریب ازن در لایه های بالای اتمسفر ، کره زمین اشعه ماورای بنفش دریافت می کند که موجب بروز سرطان پوست ، بیماری آب مروارید چشم و تضعیف سیستم دفاعی بدن می شود با نفوذ بیشتر اشعه ماورای بنفش از لایه های اتمسفر ، اثرات آن روی سلامتی بدتر شده ، بهره دهی محصولات کشاورزی و جمعیت ماهی ها کاهش خواهد یافت و آسایش هر فرد روی این سیاره تحت تأثیر قرار خواهد گرفت

نگرانی روز افزون

اثرات زیست محیطی مقادیر عظیمی از مواد زاید خطرناک که هر ساله تولید می شود ، موجب نگرانی بیش از پیش شده است در سال 1983 ، 266 میلیون تن مواد زاید خطرناک تولید شده است

تهدید اکوسیستم ها

کشورهای پیشرفته بیش از هفتاد هزار ماده شیمیایی مختلف تولید می کنند که بیشتر آنها بطور کامل از نظر ایمنی آزمایش نشده اند استفاده نامحتاطانه از این مواد ، مواد غذایی و آب و هوای ما را آلوده کرده ، اکوسیستم هایی را که ما به آنها متکی هستیم ، شدیداً تهدید می کند

راهیابی مواد شیمیایی به محیط زیست

مواد شیمیایی به بخش جدا نشدنی از زندگی روزانه ماتبدیل گشته اند ما از وسایل رفاهی مانند پلاستیکها ، پوردهای رختشویی و آروزولها که از مواد شیمیایی ساخته شده اند ، استفاده می کنیم ولی اغلب از هزینه پنهانی که ناشی از آنهاست بی خبریم نهایتا آنها ز طریق محل های دفن زباله ، زهکشیها و فاضلاب ها به آب و یا زمین راه پیدا می کنند

مواد سمی در پلاستیک ها

اگر چه مصرف کنندگان به ندرت محصولات پلاستیکی را که روزانه ساخته می شود و بسته بندی که در آن خرید می کنند ، به مسئله آلودگی سمی ربط می دهند ، باید دانست که اکثر مواد شیمیایی که در تولید و ساخت پلساتیکها مورد استفاده قرار می گیرند ، بسیار سمی هستند

برحسب درجه بندی EPA   باید دانست که از 20 ماده شیمیایی که تهیه آنها موجب تولید بیشترین مقدار کل مواد زاید خطرناک می شود ، پنج ماده شیمیایی از شش مورد اولی ، موادی هستند که بطور مستمر در صنایع پلاستیک سازی مورد استفاده قرار می گیرند

آلودگی هوا و باران اسیدی

باران اسیدی چیست؟

یکی از آثار و نتای آلودگی هوا باران اسیدی است در دو دهه اخیر و در برخی نواحی صنعتی و بر اثر فعالیت های کارخانه ها میزان دی اکسید گوگرد و دی اکسید ازت در هوا افزایش یافته است این دو ماده در اتمسفر با اکسیژن و بخار آب واکن شیمیایی ایجاد می کند و به صورت اسید نیتریک و اسید سولفوریک در می‌ آید این ذرات اسیدی مسافت های طولانی را به وسیله باد طی می کنند و به صورت باران اسیدی بر سطح زمین فرو می ریزند چنین بارش هایی ممکن است به صورت برف یا باران یا مه نیز در بیاید

پیامدهای باران اسیدی:

باران اسیدی باعث از بین رفتن بناها و آثار تاریخی بخصوص در ساختمان هایی که از سنگ مرمر یا آهک ساخته شده باشند ، می شود

باران اسیدی میزان حاصلخیزی خاک را کاهش می دهد و حتی ممکن است مواد سمی را وارد خاک ها کند

باران اسیدی موجب نابودی درختان و کاهش مقاومت آنها بخصوص در برابر سرما می شود

مباحث مرتبط با عنوان

آلاینده های شیمیایی هوا

آلودگی محیط زیست

باران اسیدی

بنزین

تأثیرات آلودگی‌ هوا

دستگاه تنفسی

طبقه بندی آلاینده های هوا

گازوئیل

مواد شیمیایی

مواد شیمیایی آلی سمی

مه دود نور شیمیایی

نفت سفید

واکنش سوختن

هیدروکربنها

باران اسیدی

یکی از جدی ترین مشکلات زیست محیطی که امروزه بسیاری از مناطق دنیا با آن رو به رو هستند ، باران اسیدی است این واژه انواع پدیده ها ، از جمله مه اسیدی و برف اسیدی که تمام آنها با نزول مقدار قابل ملاحظه اسید از آسمان مطابقت دارد را می پوشاند باران اسیدی دارای انواع نتایج زیان بار بوم شناختی است وجود اسید در هوا نیز احتمالا بر روی سلامتی انسان اثر دارد پدیده باران اسیدی در سال های آخر دهه 1800 در بریتانیا کشف شد ، اما پس از آن تا دهه 1960 به دست فراموشی سپرده شد باران اسیدی به نزولات جوی که قدرت اسیدی آن بطور قابل توجهی بیش از باران طبیعی (یعنی آلوده نشده ) ، که خود به علت حل شدن دی اکید کربن هوا در آن و تشکیل اسید کربونیک بطور ملایم اسیدی است ، باشد ، اطلاق می شود

از تفکیک جزئی H2CO3   پروتون آزاد می شود و PH سیستم را کم می کند از این رو PH   باران طبیعی که آلود نشده ، از این منبع بخصوص حدود 6/5 است تنها بارانی که قدرت اسیدی آن به مقدار قابل ملاحظه ای بیشتر از این باشد ، یعنی PH   آن کنتر از 5 باشد ، باران اسیدی تلقی می شود دو اسید عمده در باران اسیدی ، HNO3   و H2SO4   است بطور کلی ، محل نزول باران اسیدی در مسیر باد دورتر از منبع آلاینده های نوع اول ، یعنی SO2   و نیتروژن اکسیدها است باران اسیدی به هنگام حمل توده هوایی که آلاینده های‌نوع اول را در بردارند ، بوجود می‌ آیند از این رو باران اسیدی یک مشکل آلودگی است که به علت حمل دور برد آلاینده های هوا ، حدود و مرز جغرافیایی نمی‌ شناسد

مواد شیمیایی آلی سمی:

واژه مواد شیمیایی سنتزی از طرف رسانه های‌گروهی برای توصیف اجسامی به کار می رود که عموما در طبیعت یافت نمی شوند ولی توسط شیمیدانان از اجسام ساده تر سنتز شده اند اکثریت مواد شیمیایی سنتزی که مصرف تجارتی دارند ، ترکیبات آلی هستند و برای بیشتر آنها از نفت به عوان منبع اولیه کربن در این ترکیبها استفاده شده است کربن با کلر ترکیب های زیادی را تشکیل می دهد که به علت سمی بودن آنها برای بعضی گیاهان و حشرات ، بسیاری از این قبیل ترکیبها کاربرد گسترده ای به عنوان آفت کش یافته اند ترکیبات آلی کلردار دیگر بطور گسترده ای در صنایع پلاستیک و الکترونیک بکار برده شده اند

شکستن پیوند کربن به کلر بطور مشخص دشوار است و حضور کلر همچنین واکنش پذیری سایر پیوندها را در مولکولهای آلی کم می کند همین خاصیت به این معنی است که با وارد شدن ترکیب های آلی کلردار به محیط زیست ، تخریب آنها به کندی صورت می گیرد و بیشتر تمایل به جمع شدن دارند و به این علت به معضل بزرگ محیط زیست محیطی تبدیل شده اند اجسام آلی سمی که بطور عمده مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از :‌انواع آفت کشها ، حشره کشهای سنتی ، حشره کشهای آلی کلردار ، ددت ، توکسافنها ، کاربامات ، حشره کشهای آلی فسفات دار ، علف کشها و …

زیست توده چهارمین منبع انرژی جهان است و حدود 14 درصد از نیازهای انرژی جهان را تأمین می کنند سوخت حاصل از فن آوریهای تبدیل زیست توده یا به حالت گاز (زیست گاز) و یا مایع (متانول ، اتانول و بیودیزل) است که برای تولید الکتریسیته و گرما مورد استفاده قرار می گیرد تخمین زده شده است که اگر تنها 10 درصد از زمین های کشاورزی جنگلها و درختستانها به تأمین و تهیه زیست توده اختصاص یابد ، تولید سالانه انرژی حاصل از زیست توده ، معادل چهار پنجم مصرف کنونی انرژی در جهان خواهد بود در جوامع در حال توسعه که حدود سه چهارم جمعیت جهان را شامل می شوند ، 35 درصد از انرژی مصرفی ، از طریق زیست توده تأمین می شود

استفاده از منابع زیست توده ، یکی از مناسب ترین و اقتصادی ترین راه حل های تأمین نیازهای اساسی انرژی مردم فقیر در مناطق دور افتاده است در ایران با توجه به حجم چهار منبع عمده زیست توده (که در این مقاله به آنها اشاره شد) و فواید زیست محیطی این نوع انرژی و تجدید پذیر بودن آن ، توسعه کاربرد آن ، منطقی و مقرون به صرفه است

منابع :

خادم ، حسین ، مقاله اینترنتی سایت فارسی زبان googel   ، وزارت آموزش و پرورش ، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش ، اسفند 1384

نجفی ، فیروزه ، دانشنامه رشد ، وزارت آموزش و پرورش ، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش ، بهمن 1384

خالصی ، عباس ، بهداشت و محیط زیست ، تهران ، انتشارات بعثت ، 1379

حلم سرشت ، پریوش و دل پیشه ، اسماعیل ، اصول بهداشت جامعه ، انتشارات چهر ، 1363

کارشناسان وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی ، بهداشت عمومی ، چاپ و نشر ایران ، 1372

آقاپور ، مجید ، مقاله اینترنتی سایت فارسی زبان googel   ، وزارت آموزش و پرورش ، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش ، تیرماه 1385

- خادم ، حسین ، وزارت آموزش و پرورش ، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش ، 1384.

-  httn.//daneshnameh roshd ir/mavara-indexnhn.